تفاوت های پذیرش دکتری بدون آزمون سراسری و دانشگاه آزاد

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دکتری تخصصی ایران، فراخوان پذیرش دکتری بدون کنکور در دانشگاه‌های دولتی، پیام نور و غیرانتفاعی و نیز دکتری بدون آزمون دانشگاه آزاد سالانه یک بار منتشر می‌شود. در ادامه جزییات نحوه پذیرش و شرایط دکتری بدون آزمون دانشگاه‌های مختلف با هم مقایسه شده است.

شرایط پذیرش دکتری بدون آزمون دانشگاه های مختلف

پذیرش دکتری بدون آزمون استعداد درخشان هم در دانشگاه‌های سراسری صورت می‌گیرد و هم دانشگاه آزاد.

در دانشگاه‌های سراسری شامل دانشگاه‌های دولتی، پیام نور و غیرانتفاعی پذیرش بدون آزمون بر اساس آیین نامه دکتری استعداد درخشان وزارت علوم است. بنابراین، شرایط دکتری بدون آزمون پیام نور و شرایط دکتری بدون آزمون غیرانتفاعی همانند دانشگاه‌های دولتی است. اما شرایط استعداد درخشان دکتری دانشگاه آزاد متفاوت است و هر ساله در دفترچه دکتری بدون کنکور دانشگاه آزاد اعلام می‌شود.

ازجمله شرایط پذیرش بدون کنکور دانشگاه‌های سراسری شرط معدل مقطع کارشناسی است؛ اما این شرط در دانشگاه آزاد مطرح نیست و داوطلبان در صورت داشتن شرایط اعلامی، بدون توجه به معدل مقطع کارشناسی خود می‌توانند در فراخوان دانشگاه آزاد ثبت نام کنند. در همه دانشگاه‌های شرط معدل مقطع کارشناسی ارشد وجود دارد.

یکی از شرایط دکتری بدون آزمون دانشگاه آزاد داشتن نمره پایان نامه کارشناسی ارشد بالای ۱۷ است؛ بنابراین، داوطلبان باید در هنگام ثبت نام از مقطع ارشد فارغ التحصیل شده باشند و شرط نمره پایان نامه را هم داشته باشند. اما در دانشگاه‌های سراسری این شرط مطرح نیست و داوطلبان تا پایان شهریورماه سالِ پذیرش فرصت دارند تحصیل در مقطع ارشد را به پایان برسانند.

تفاوت مهم دیگر در شروط بدون آزمون، مربوط به مهلت داوطلبان جهت شرکت در فراخوان‌‌ها پس از اتمام مقطع کارشناسی ارشد است. این مهلت در دانشگاه آزاد تا پنج سال و در دانشگاه‌های سراسری تا دو سال است.

داوطلبان همه دانشگاه‌ها می‌توانند در فراخوان دکتری استعداد درخشان دانشگاه آزاد شرکت کنند. برای دانشگاه‌های سراسری نیز در آیین‌نامه محدودیتی برای شرکت فارغ التحصیلان سایر دانشگاه‌ها در فراخوانشان نیست. اما برخی دانشگاه‌های دولتی محدودیت‌هایی در این زمینه قائل می‌شوند و شرایط خاصی در فراخوانشان اعلام می‌کنند. به عنوان مثال، ممکن است یک دانشگاه اعلام کند که فقط فارغ‌التحصیلان دوره های روزانه و شبانه می‌توانند در فراخوان بدون آزمون آن دانشگاه ثبت نام کنند.

رعایت شرط تجانس رشته کارشناسی ارشد و دکتری در همه دانشگاه‌ها ضروری است.

مقایسه شرایط پذیرش بدون کنکور دکتری

تفاوت‌های پذیرش بدون کنکور دکتری در دانشگاه‌های مختلف

علاوه بر تفاوت شرایط پذیرش بدون آزمون دکتری استعداد درخشان دانشگاه‌های مختلف، فرایند پذیرش نیز در دانشگاه‌ها با هم متفاوت است.

هر ساله دانشگاه آزاد یک بار همزمان با انتخاب رشته آزمون دکتری، یک فراخوان برای پذیرش بدون آزمون استعدادهای درخشان منتشر می‌کند. در این فراخوان لیست رشته‌ها و واحدهای دانشگاه آزاد که دارای ظرفیت پذیرش هستند اعلام می‌شود و داوطلبان واجد شرایط می‌توانند نسبت به ثبت نام و انتخاب رشته اقدام کنند. سپس نتایج دعوت به مصاحبه از سوی دانشگاه آزاد اعلام می‌شود و داوطلبان در مصاحبه دکتری استعداد درخشان دانشگاه آزاد حضور پیدا می‌کنند و نتایج نهایی هم از سوی دانشگاه آزاد اعلام می‌شود.

دانشگاه پیام نور نیز همانند دانشگاه آزاد یک فراخوان کلی منتشر می‌کند و لیست رشته ها و دانشگاه‌هایی که دارای ظرفیت پذیرش هستند اعلام می‌کند. فراخوان دکتری بدون آزمون دانشگاه پیام نور برای نخستین بار برای سال ۱۴۰۲ منتشر شد.

دانشگاه‌های دولتی و غیرانتفاعی هر کدام به صورت مجزا فراخوان پذیرش بدون آزمون را منتشر می‌کنند. زمان اعلام فراخوان‌ها مشخص نیست و طبق صلاحدید دانشگاه تعیین می‌شود. پس از ثبت نام داوطلبان و ارسال مدارک به شیوه‌ای که خود دانشگاه تعیین کرده، نتایج دعوت به مصاحبه اعلام می‌شود و  داوطلبان در مصاحبه دکتری حضور پیدا می‌کنند و نتایج نهایی هم از سوی خود دانشگاه اعلام می‌شود.

پذیرش بدون آزمون در مقطع دکتری دانشگاه‌های دولتی برای دوره روزانه است و بنابراین، داوطلبان پس از پذیرش شهریه‌ای نخواهند پرداخت. اما در سایر دانشگاه‌ها، داوطلبان پس از پذیرش همانند دانشجویانی که از طریق کنکور پذیرفته می‌شوند ملزم به پرداخت شهریه هستند.