دبیر شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری با اشاره به تحصیل بیش از ۱۵۰ هزار دانشجوی دکتری در کشور، از پایین بودن آمار جذب محققان پسادکتری خبر داد و تأکید کرد این روند با ظرفیت علمی کشور همخوانی ندارد.
به گزارش پایگاه اطلاعرسانی دکتری تخصصی ایران (Ph.D info)، به نقل از خبرگزاری فارس،
پیمان صالحی، دبیر شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری (عتف)، امروز چهارشنبه در نهمین جشنواره اندیشمندان و دانشمندان جوان که در دانشگاه تهران برگزار شد، اظهار داشت: «افتخار دارم که از اولین دوره این جشنواره همراه آن بودهام. در بخشهای مختلف اجرایی و علمی جشنواره مسئولیت داشتهام و چند دوره مدیریت بخشهای داوری جلسات جشنواره را بر عهده داشتهام و خوشحالم که در سالهایی که در وزارت علوم، تحقیقات و فناوری فعالیت میکردیم، با جشنواره ارتباط نزدیک داشتهایم.»
وی افزود: «من یک بار فقط خیلی کوتاه صحبت میکنم. ابتدا باید بگویم این جشنواره در چند مورد منحصر به فرد است. اولین نکته این است که جشنواره ویژه نوآوری است؛ منظور از نوآوری، تبدیل ایده به محصول است که در حوزه علوم کشور کمتر مشاهده میشود؛ بنابراین جشنواره دانشمندان و اندیشمندان جوان از این نظر منحصر به فرد است.»
دبیر شورای عالی عتف گفت: «ویژگی دیگر جشنواره این است که بخش غیر دولتی تمامی مراحل پشتیبانی را انجام میدهد. همکاری با دانشگاهها، پژوهشگاهها و مراکز علمی و کارهای غیر دولتی باعث میشود که تمام هزینههای جشنواره و فعالیتهای اجرایی تأمین شود که این موضوع بسیار حائز اهمیت است.»
صالحی با اشاره به فرآیند داوری جشنواره امسال اظهار داشت: «امسال داوریها بسیار دقیق و سختگیرانه انجام شد. کسانی که در اینجا برگزیده شدند، از مراحل مختلف فیلترهای داوری عبور کردهاند. سیستم داوری به صورت برخط بود و من شاهد بودم که داوری با دقت زیاد انجام شد و از داوران بسیار سطح بالا که در حوزههای مختلف دارای سوابق علمی و فناوری بودند، استفاده شد.»
وی در ادامه با تأکید بر ضرورت توجه به دورههای پسادکتری گفت: «به عنوان دبیر کل شورای عالی عتف، لازم میدانم روی دورههای پسا دکترا تمرکز کنم. استحضار دارید که در چهار سال اخیر، بعد از مصوبه شورای عالی علوم و ابلاغ ریاست محترم جمهور، سعی کردیم بهکارگیری فارغالتحصیلان دورههای دکترا در دورههای تحقیقاتی پسا دکترا بیشتر شود. مصوبات بسیار خوبی داشتیم، حمایتهای مالی انجام شد و آییننامهها مصوب شد.»
صالحی افزود: «یکی از ویژگیهای جشنواره امسال این است که ۳۸ طرح از محققان پسا دکترا در این دوره جشنواره شرکت کردند. همچنین امسال از دیپلمه تا دکترا متقاضی داشتیم؛ حتی دیپلم، کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا که این از ویژگیهای خاص جشنواره امسال است.»
وی با تشریح علت تمرکز بر پسادکتری اظهار کرد: «افرادی که موفق به اخذ دکترا شدهاند، تجربه دورههای ارشد و دکترا را گذراندهاند و میتوانند به صورت تماموقت روی طرحهای تحقیقاتی فعالیت کنند. برای مثال، در کشوری مثل ایالات متحده حدود ۲۴۰ هزار دانشجوی دکترا اکنون سر کلاس هستند و سالانه حدود ۶۰ هزار نفر به عنوان محقق پسا دکترا جذب میشوند.»
دبیر شورای عالی عتف تأکید کرد: «در کشور ما امروز بیش از ۱۵۰ هزار دانشجوی دکترا در دانشگاههای دولتی، دانشگاه آزاد و دانشگاههای غیر دولتی مشغول تحصیل هستند، اما تنها چند ده محقق پسا دکترا جذب شدهاند و از ظرفیت دکترا به آن اندازه که باید استفاده نمیکنیم.»
صالحی افزود: «در سال شروع فعالیت شورای عالی عتف، شاید تنها ۲۰۰ تا ۳۰۰ نفر در سال به عنوان محقق پسا دکترا جذب شدند، اما امروز این عدد حدود ۱۰ برابر شده است، هرچند نسبت به ۱۵۰ هزار دانشجوی دکترا هنوز عدد مطلوبی نیست. بنابراین خوشحالم که جشنواره علاوه بر مسیر ارتقای علمی، امسال تمرکز ویژهای بر محققان پسا دکترا داشته است.»
وی در بخش دیگری از سخنان خود به موضوع پیچیدگی اقتصادی اشاره کرد و گفت: «پیچیدگی اقتصادی یعنی میزان دانشی که شما روی محصولات قرار میدهید تا وارد بازار شوند. هرچه پیچیدگی اقتصادی بالاتر باشد، ارزش محصول بیشتر میشود. برای مثال، نفت خام را ممکن است به صورت بشکهای بفروشید، اما وقتی تبدیل به یک شیشه عطر میشود، قیمت آن ده برابر شده و اندازهاش یک صدم میشود.»
صالحی افزود: «در کشور ما در سالهای اخیر نمونه خوبی از پیچیدگی اقتصادی در محصولات پتروشیمی اتفاق افتاده است؛ یعنی گاز و فرآوردههای گازی به پلیمرهایی مانند پلیاتیلن و پلیپروپیلن تبدیل شدهاند که پیچیدگی اقتصادی بیشتری دارند.»
وی در پایان گفت: «جشنواره اندیشمندان و دانشمندان جوان نیز یکی از محصولاتش پیچیدگی اقتصادی است؛ طرحهایی که در اینجا برگزیده میشوند، حاصل قرار دادن دانش بر یک ایده اولیه هستند و میتوانند ارزش افزوده ایجاد کنند، هم برای شرکتها و هم برای کشور.»
