رنج اساتید حق‌التدریس از خلأ قانونی/نخبگانی محروم از حداقل‌ها
پایگاه اطلاع رسانی دکتری تخصصی ایران به نقل از خبرگزاری مهر گزارش می دهد: گروه استان‌ها: اساتید حق التدریس دانشگاه ها در اغلب استان‌های کشور مطالباتی دارند که بخشی از این مطالبات در نشست مشترک اعضای انجمن صنفی اساتید استان‌های یزد و اصفهان و کانون خادمیاران علمی در یزد مطرح شده است.
اساتید حق‌التدریس کاری یکسان با همتایان عضو هیات علمی خود انجام می‌دهند، اما زمانی که صحبت از دریافت حقوق و مزایا می‌شود، تفاوت، معنادار است و این قشر از فرهیختگان جامعه که بیشتر با عنوان نخبگان علمی جامعه از آنها یاد می‌شود، با مشکلات فراوانی روبرو هستند.
بر اساس گزارش‌ها موجود، حدود ۴۰ تا ۵۰ درصد بار آموزشی دانشگاهها بر دوش اساتید حق‌التدریس است این در حالی است که اساتید حق‌التدریس در عمل، هیچ هویت سازمانی ندارند و از حقوق کافی نیز برخوردار نیستند.
اساتید حق‌التدریس در حوزه‌های مختلفی دچار مشکل هستند که از جمله آنها می توان به فقدان قوانین حمایتی بیمه تأمین اجتماعی، ناکافی بودن حقوق، به رسمیت شناخته نشدن و نبود قانون حمایتی استخدامی و نبود امنیت شغلی در دوام حق‌التدریس اشاره کرد.
این دسته از اساتید، تنها به دلیل عشق به تدریس در این راه گام نهاده‌اند و با وجود پیگیری‌های مستمر برای احقاق حقوق خود، هنوز از سوی مسئولان امر دیده نشده‌اند و مشکلاتشان رفع نشده است.
یکی از اساتید حق‌التدریس با ۱۴ سال سابقه تدریس در دانشگاه‌های مختلف استان یزد در مورد تجربیات خود به خبرنگار مهر گفت: اساتید حق‌التدریس نسبت به کار و زمانی که برای تدریس صرف می‌کنند، حق‌الزحمه ناچیزی دریافت می‌کنند و اصلی‌ترین دغدغه این نوع اساتید، مسائل مالی است که متاسفانه بانک‌ها نیز از پرداخت وام به این قشر طفره می روند.
دکتر نیری، تنها علت ماندن در این شغل را عشق و علاقه به تدریس دانست و ادامه داد: جدای از اینکه حق‌الزحمه تدریس به عنوان یک استاد حق‌التدریس نسبت به اساتید عضو هیات علمی بسیار ناچیز است، افزایش حقوق این شغل نیز نسبت به تورم و شرایط دیگر کمتر است.
فعالیت ۱۸ هزار استاد حق التدریس در دانشگاه های فنی و حرفه ای
وی بیان کرد: در سفر رئیس جمهور به یزد آماری که از طریق وزیر علوم ارائه شد، نشانگر این بود که دانشگاه فنی حرفه‌ای به تنهایی ۱۸ هزار استاد حق التدریس دارد و متاسفانه دانشگاه آزاد آماری از اساتید حق التدریس ارائه نکرده است.
وی بیان کرد: نحوه پرداخت و میزان حقوق اساتید هم سروقت و منظم نیست که این موضوع مشکل دیگری برای اساتید حق‌التدریس است زیرا تاخیرها طولانی است و پرداخت حقوق اساتید به صورت شش ماهه انجام می شود.
استاد دیگری که ۱۵ سال است به عنوان حق‌التدریس مشغول است، به خبرنگار مهر گفت: حق‌التدریسی در دانشگاه یک شغل پاره‌وقت محسوب می‌شود و اساتید حق‌التدریس امنیت شغلی و بیمه ندارند و نمی‌توانند به عنوان یک شغل روی این کار حساب کنند.
وی عنوان کرد: بسیاری از افراد با داشتن دکتری به دلیل اینکه حقوق کافی ندارند، دچار افسردگی می‌شوند که چرا با وجود تحصیلات عالی از حق زندگی خوب محروم هستند.
وی پیشنهاد داد: خوب است ا از پتانسیل اساتید برای اندیشه ورزی در باب مشکلات استان ها و کشور به ویژه مسئله آب و صنایع ورشکسته حداکثر استفاده را برد.
حق التدریسی یک شغل کامل نیست
یک استاد حق‌التدریس دیگر نیز به مهر گفت: در حال حاضر سال‌هاست موضوع پیگیری مشکلات اساتید حق‌التدریس مطرح شده، اما همچنان نادیده گرفته می‌شود.
وی بیان کرد: داشتن مدرک دکتری، سابقه چند سال تدریس به عنوان پیش‌شرط‌های تبدیل شدن به عضو هیات علمی مطرح می‌شود که عملاً شروط اصلی نیستند. سالی یک‌بار فراخوان جذب اعضای هیات علمی صادر می‌شود و تعداد محدودی جذب می‌شوند که گزینش از طریق مصاحبه است.
درخواست ورود جدی بازرسان اداره کار در بحث پرداخت به موقع و بیمه اساتید
وی در مورد نوع بیمه اساتید حق التدریس نیز بیان کرد: مشکل اساسی اساتید حق‌التدریس بیمه است. این گروه از اساتید بیمه درمانی یا تأمین اجتماعی ندارند. برخی مراکز افراد را بیمه می‌کنند اما این نوع بیمه شرایط خوبی ندارد، در حالی‌که هزینه بالایی از حقوق افراد کم می‌شود، به دلیل پاره‌وقت بودن و ساعتی، مدت زمان آن کم حساب می‌شود و بسیاری از افراد به همین دلایل از دریافت آن سرباز می‌زنند. متاسفانه برخی دانشگاهها اساتیدشان را مجبور به بیمه اجباری می کنند تا در ترم بعد به آنها درس دهند که جا دارد بازرسان اداره کار در این زمینه ورود جدی داشته باشند.
این استاد دانشگاه ادامه داد: بنده حدود ۲۰ سال است که به تدریس می‌پردازم اما به تازگی متوجه شدم جمع بیمه‌های پرداخت‌شده‌ام به سال هم نمی‌رسد و نهادهای بالادستی همچون ستاد امر به معروف و شورای عالی فرهنگی می توانند در این زمینه ورود کنند.
سید مهدی حسینی هرندی، رئیس انجمن صنفی اساتید حق‌التدریس استان اصفهان و عضو هیئت مدیره انجمن صنفی اساتید استان تهران در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه اساتید حق‌التدریس با مشکلات فراوانی روبرو هستند، اظهار داشت: برخی اساتید از قشر آسیب‌پذیرند و بررسی مشکلات این قشر بارها مطرح‌شده و در پی رفع آنها هستیم و انجمن اساتید در باب هر یک از مشکلات مطرح شده دارای راه حل هایی دارد که کمک کننده دولت نیز خواهد بود.
وی با اشاره به مصوبه دانشگاه‌های دولتی که اساتید حق‌التدریس ندارند، بیان کرد: سیاست ما نیز این است که دانشگاه‌های آزاد، پیام نور، علمی و کاربردی و غیرانتفاعی نیز این رویه را داشته باشند، البته این پروسه زمان‌بر است.
حسینی هرندی، دستمزد ناکافی این نوع اساتید را اصلی‌ترین مشکل آنها دانست و یادآور شد: دستمزد ساعتی اساتید حق التدریس با میانگین حدود ۲۸ هزار تومان که حتی هزینه رفت و برگشت اساتید در دوره حضوری پس از کرونا، نمی‌شود. این حقوق با توجه با وجود تورم‌های دو رقمی، تعدیل محسوسی نشده است. با کوچکترین آشنایی با محاسبه اثر تورم بر قیمت‌ها و با احتساب نرخ تورم حدود ۲۰ درصد، تعرفه دستمزد باید بیش از ۸۰ هزار تومان در ساعت باشد که انتظار می‌رود برای رقم حق التدریس همچون حداقل حقوق کار تصمیم گیری شود.
برای رقم حق التدریس همچون حداقل حقوق کار تصمیم گیری شود
رئیس انجمن صنفی اساتید حق‌التدریس استان اصفهان ادامه داد: انتظار داریم پرداخت حق التدریس مانند پرداخت شهریه سیستمی و ماهانه شود، حق التدریس کارورزی و معرفی به استاد مطابق آیین نامه محاسبه و پرداخت شود و ابلاغ دروس مدرس، قرارداد، سند واریز حق التدریس و سند واریز مالیات به دارایی در سیستم آپلود شود و یک نسخه به مدرس داده شود.
وی تاکید کرد: دانشگاه آزاد سامانه محاسبه حقوق و دستمزد را به روز کند، طبق قانون خواستار پرداخت به موقع حقوق اساتید حق التدریس هستیم.
حسینی هرندی، فقدان قوانین حمایتی بیمه تامین اجتماعی را از دیگر مشکل این اساتید اعلام کرد و افزود: قانون صریح مصوب مجلس در این زمینه منجر به تفسیرهای ناصواب به نفع بیمه گر شده به گونه ای که حتی شعب تامین اجتماعی تفاسیر ضد و نقیض راجع به اساتید حق التدریس دارند. گرچه طبق قوانین موجود قراردادهای ساعتی و پاره‌وقت مشمول قانون کار است و به‌تبع آن بر اساس ماده ١٤٨ قانون کار مشمول مقررات تامین‌اجتماعی باید باشند، اما به دلیل ساعات کاری کم، سازمان تامین اجتماعی حتی به استادی که تمام روزهای هفته درس می دهد (که تعدادشان بسیار نادر است) حتی دفترچه درمان نمی دهد بماند که بیشتر اساتید در طول سال حداکثر ۲-۳ ماه بیمه شامل آنها می شود.
ا ساتید حق التدریس برای بازنشستگی باید عمر نوح داشته باشند
وی با بیان اینکه این اساتید برای بازنشستگی باید عمر نوح داشته باشند، تصریح کرد: برای هر هشت ساعت کار یک روز حق بیمه منظور می شود و در برخی واحدها هر چهار ساعت و استادی که سه تا چهار ماه بیکار است و بقیه سال هم ساعات کاری اش کمتر از حداقل مورد قبول سازمان تامین اجتماعی است بیمه اش فقط یک اسم است.
رئیس انجمن صنفی اساتید حق‌التدریس استان اصفهان بیان کرد: آنچه بیشتر از همه دردآور است، تبعیضی است که در برخورد مسئولان دانشگاه می‌بینیم و این همان نبود امنیت شغلی در دوام حق التدریس است.
وی، یکی از معیارهای کیفیت آموزش را نسبت دانشجو به استاد در دانشگاه دانست و گفت: این نسبت در دانشگاه‌های معتبر دنیا بین سه تا ۶ ماه متغیر است، اما در ایران با آن همه دانشجو، گاهی از عدد ۴۵ هم تجاوز می‌کند، پر واضح است که وضعیت موجود نمی‌تواند به همین روند ادامه یابد و باید مسئولان عالی رتبه، معضلات نبود کیفیت را درک کنند و برای آن چاره اندیشی کنند، چرا که تبعات آن دامنگیر جامعه می شود.
خلا قانونی؛ مشکل اساتید حق التدریس
رئیس انجمن صنفی اساتید حق‌التدریس استان اصفهان با تاکید بر اینکه خواستار انجام استخدام واقعی، نه فراخوان‌های صوری و کاغذ بازی‌های دنباله دار هستیم، اظهار داشت: این اساتید مشکلات دیگری همچون برخوردار نبودن از حق اخذ طرح پژوهش سالانه برای ارتقای علمی دارند.
حسینی هرندی ادامه داد: در بسیاری از دانشگاه‌های غیردولتی با تغییر رئیس دانشگاه، معاون آموزشی و مدیر گروه، اساتید حق‌التدریس نیز تغییر می‌کنند و با وجود سابقه شغلی زیاد برایشان کلاس ارائه نمی شود، همچنین هیچ نظارتی بر مدارک استادان دانشگاه نمی شود.
وی، مشکل اصلی اساتید را خلا قانونی دانست و افزود: اگر قانونی جامع تصویب و اجرایی شود، به طور قطع حق التدریس به شکل استعمارگونه آن پایان یافته و سرنوشت آموزش جوانان این کشور به ریل اصلی خود باز می‌گردد.
