بودجه حمایت از پژوهش و فناوری‌های نوظهور به ۷۰۰ میلیارد تومان افزایش می‌یابد
در بیست و هفتمین جلسه هیأت امنای بنیاد ملی علم ایران مطرح شد؛
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دکتری تخصصی ایران (Ph.D info) به نقل از معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری، در بیست و هفتمین جلسه هیأت امنای بنیاد ملی علم ایران، معاون علمی رئیس‌جمهور از هدف‌گذاری ۵۰۰ میلیارد تومانی برای حمایت از پژوهش‌های مأموریت‌محور، ترویج دانش و توسعه فناوری‌های نوظهور خبر داد که این رقم برای سال آینده به ۷۰۰ میلیارد تومان افزایش خواهد یافت.
برگزاری جلسه هیأت امنای بنیاد ملی علم ایران
بیست و هفتمین جلسه هیأت امنای بنیاد ملی علم ایران عصر شنبه ۲۰ بهمن ۱۴۰۳، با حضور حسین افشین، معاون علمی رئیس‌جمهور، علی‌محمد سلطانی، رئیس بنیاد ملی علم ایران، و اعضای هیأت امنای این بنیاد در محل معاونت علمی برگزار شد.
حسین افشین در این جلسه بر ضرورت تربیت نیروی انسانی پژوهش‌محور، خلاق و نوآور در حوزه فناوری‌های نوظهور تأکید کرد و گفت:
“در حوزه تربیت نیروی انسانی، باید گام‌های جدی برداشته شود و ضعف‌های موجود در آموزش فناوری‌های نوظهوری همچون کوانتوم، هوش مصنوعی و سایر علوم پیشرفته از مسیر بنیاد ملی علم ایران برطرف گردد. از این رو، بنیاد ملی علم ایران موظف شده تا نیروی انسانی تربیت‌شده را در مسیر پژوهش‌های متمرکز هدایت کند.”
ایجاد توازن در حمایت‌های پژوهشی و فناورانه
معاون علمی رئیس‌جمهور در ادامه با اشاره به اهمیت ایجاد هماهنگی میان بخش‌های مختلف زیست‌بوم فناوری و نوآوری اظهار داشت:
“در تعیین مأموریت‌ها، اولویت‌ها و حمایت‌های بخش‌های مختلف، تلاش می‌کنیم از موازی‌کاری و تعارض در وظایف جلوگیری شود. بنابراین، بنیاد ملی نخبگان بیشتر روی حمایت از دانشجویان متمرکز خواهد بود، در حالی که بنیاد ملی علم ایران به پژوهش‌های دانشگاهی و استادان توجه ویژه خواهد داشت.”
وی همچنین از آمادگی معاونت علمی برای حمایت از اندیشکده‌ها به‌منظور مأموریت‌محور کردن پژوهش‌ها خبر داد و افزود:
“در قانون برنامه هفتم، وزارت علوم به عنوان محور اصلی هدایت اندیشکده‌ها تعیین شده است. معاونت علمی نیز آمادگی دارد تا در چارچوب یک سازوکار مشخص، از فعالیت‌های اندیشکده‌ها برای حل مسائل کشور، به‌ویژه در حوزه حکمرانی، حمایت کند.”
سرمایه‌گذاری در پژوهش‌های بنیادی، هزینه نیست بلکه سرمایه‌گذاری است
افشین با تأکید بر این‌که حمایت از پژوهش‌های بنیادی و پیشرفته نباید به عنوان هزینه در نظر گرفته شود، تصریح کرد:
“سرمایه‌گذاری در حوزه پژوهش‌های بنیادین و لبه دانش، یک نیاز اساسی برای توسعه پایدار کشور است و عواید آن در سال‌های آینده به کشور بازمی‌گردد. بنابراین، باید تمام ظرفیت‌های حمایتی را برای توسعه پژوهش‌های مرز دانش به کار گرفت.”
افزایش بودجه حمایت از پژوهشگران به ۳۰۰ میلیارد تومان
معاون علمی رئیس‌جمهور با اشاره به گزارش‌های بنیاد ملی علم ایران درباره هزینه‌کرد بودجه و تعداد پژوهشگران تحت حمایت، خاطرنشان کرد:
“بنیاد ملی علم ایران در حال حاضر با یک بودجه ۳۰۰ میلیارد تومانی، حدود شش هزار دانشجو، استاد دانشگاه و پژوهشگر را تحت پوشش حمایتی خود دارد. اما با توجه به ظرفیت علمی کشور و نیازهای پژوهشی، این میزان باید افزایش یابد تا حمایت از پروژه‌های مرز دانش و فناوری‌های نوظهور تقویت شود.”
هدف‌گذاری برای اختصاص ۵۰۰ تا ۷۰۰ میلیارد تومان به پژوهش‌های مأموریت‌محور
افشین با اشاره به تلاش‌های معاونت علمی برای افزایش حمایت از پروژه‌های پژوهشی، اعلام کرد:
“در حال حاضر، بودجه مصوب کشور برای این حوزه حدود ۱۱۰ میلیارد تومان است، اما معاونت علمی رقم ۵۰۰ میلیارد تومان را برای حمایت از پروژه‌های پژوهشی هدف‌گذاری کرده است که در سال آینده به ۷۰۰ میلیارد تومان افزایش خواهد یافت. البته تمامی این حمایت‌ها از طریق بنیاد ملی علم ایران و مطابق با چارچوب‌های تعریف‌شده این بنیاد تخصیص داده خواهد شد.”
وی همچنین تأکید کرد که هیچ محدودیتی برای اعضای شورای علمی بنیاد ملی علم ایران در دریافت حمایت‌های پژوهشی وجود نخواهد داشت و اعضای شورای کارگروه‌ها نیز می‌توانند در طرح‌های پژوهشی مشارکت داشته باشند.
گزارش عملکرد بنیاد ملی علم ایران و برنامه‌های آینده
در ادامه این نشست، علی‌محمد سلطانی، رئیس بنیاد ملی علم ایران، گزارشی از مأموریت‌ها، عملکرد بنیاد در سال ۱۴۰۳ و برنامه‌های آینده ارائه کرد. وی با اشاره به سه مأموریت اصلی این بنیاد—مرجعیت علمی، پژوهش برای حل مسائل کشور و ترویج علم—اظهار داشت:
“برای دستیابی به مرجعیت علمی، باید علاوه بر سرمایه‌گذاری در پژوهش، تعاملات بین‌المللی را گسترش دهیم. همچنین، باید تصمیم‌گیری‌های دولت بر مبنای دانش و پژوهش باشد تا آثار اقتصادی و اجتماعی تحقیقات علمی نمایان شود.”
حمایت از پژوهش‌های مأموریت‌محور و ترویج علم
سلطانی با اشاره به برنامه‌های بنیاد ملی علم ایران در زمینه ترویج علم گفت:
“در تلاش هستیم که علم را به زبان ساده برای مردم تبیین کنیم تا علاوه بر افزایش آگاهی عمومی، مسائل آن‌ها را نیز با استفاده از دانش حل کنیم. همچنین، با حمایت از سرآمدان علمی و اعطای پژوهانه‌های فاخر، مسیر توسعه علمی کشور را هموارتر خواهیم کرد.”
ایجاد مراکز هدایت پژوهش‌های حل مسئله (مهر)
وی همچنین از ایجاد مراکز هدایت و راهبری پژوهش‌های حل مسئله (مهر) خبر داد و گفت:
“یکی از دانشگاه‌های کشور از طریق یک فراخوان، به عنوان مرکز هدایت پژوهش‌های حل مسئله انتخاب خواهد شد تا پژوهش‌های مرتبط با یک مسئله خاص را مدیریت و راهبری کند. سال گذشته، دو مرکز مهر در حوزه تاب‌آوری شهری و تورم ایجاد شد.”
حمایت از پژوهشگران و توسعه همکاری‌های بین‌المللی
سلطانی در ادامه به حمایت‌های بنیاد از پژوهشگران اشاره کرد و گفت:
“در سال جاری، ۲۷۰ رساله دکتری و ۳۵۰ رساله پسادکتری تحت حمایت قرار گرفته‌اند. همچنین، فراخوان‌هایی با محوریت فناوری‌های اولویت‌دار منتشر شده و همکاری‌های بین‌المللی برای توسعه علم در حال گسترش است.”
معارفه اعضای جدید شورای علمی بنیاد ملی علم ایران
در پایان این نشست، اعضای جدید شورای علمی بنیاد ملی علم ایران معرفی شدند و احکام خود را از معاون علمی رئیس‌جمهور دریافت کردند. اعضای جدید عبارتند از:
- محمدرضا نقوی (عضو هیئت علمی دانشگاه تهران)
- محمد فتوحی (رئیس اسبق و عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی شریف)
- علی‌اکبر صبوری (عضو هیئت علمی دانشگاه تهران)
- محمدرضا آراستی (عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی شریف)
همچنین، در این مراسم از محمدمهدی شیخ‌جباری، عضو سابق شورای علمی بنیاد و نخبه رشته فیزیک، تقدیر به عمل آمد.
با بررسی گزارش عملکرد مالی و بودجه تفصیلی بنیاد در سال ۱۴۰۳، موضوعاتی همچون عضویت سازمان برنامه و بودجه در کمیسیون دائمی و بیانیه ارزیابی پژوهش مورد بحث قرار گرفت.
