برگزاری یا عدم برگزاری تکمیل ظرفیت دکتری ۱۴۰۲؟
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دکتری تخصصی ایران، مرحله تکمیل ظرفیت آزمون دکتری وزارت علوم در شرایطی حذف شد که برخی داوطلبان خواستار برگزاری آن بودند.
حذف تکمیل ظرفیت دکتری از سال ۹۸ بر اساس مصوبه جلسه شورای سنجش و پذیرش دانشجو در دوره‌های تحصیلات تکمیلی صورت گرفت، اما هیچ‌گاه دلایل محکمی برای آن ارائه نشد. این در حالی بود که در سال ۱۴۰۱، وزارت بهداشت اقدام به برگزاری تکمیل ظرفیت در مقطع دکتری تخصصی نمود.
دلایل منطقی درخواست برگزاری تکمیل ظرفیت دکتری ۱۴۰۲
حذف تکمیل ظرفیت آزمون دکتری که از چند سال پیش و بدون هیچ توضیحی درخصوص دلایل آن رخ داد، مخالفان زیادی دارد. از دلایل لزوم برگزاری تکمیل ظرفیت دکتری می توان موارد زیر را ذکر کرد:
حد نصاب مصاحبه؛ دلیلی محکم برای برگزاری تکمیل ظرفیت
یکی از مهم‌ترین دلایل داوطلبان این است که در سال ۱۴۰۲ با اعمال حدنصاب مرحله دوم جهت قبولی در دوره دکتری، بسیاری با رتبه و تراز خوب در آزمون کتبی در نهایت از پذیرش نهایی بازمانده اند. البته طبیعتا این موضوع ممکن است منجر به خالی ماندن بخشی از ظرفیت مقطع دکتری دانشگاه‌ها نیز شده باشد.
تکمیل ظرفیت دکتری فرصتی دوباره برای استعدادهای برتر
علاوه بر این، کنکور دکتری همچون بسیاری از آزمون‌های دیگر همواره با درصدی از خطا در تشخیص داوطلبان برتر همراه است. هرگز نمی‌توان با ۱۰۰ درصد اطمینان گفت که مصاحبه‌هایی که گاه ۵ دقیقه هم طول نمی‌کشد می‌تواند بهترین داوطلبان را بدون هیچ خطایی انتخاب کند و تمامی داوطلبان ردشده در آزمون، استعداد لازم برای تحصیل در این دوره تحصیلی را ندارند. پذیرش تکمیل ظرفیت دکتری باعث می‌شود فرصت دوباره‌ای برای دانشجویان مستعدی فراهم آید که در اثر اشتباهات اساتید مصاحبه کننده از گردونه پذیرش حذف شده‌اند.
ظرفیت‌های خالی دکتری در پذیرش‌های شهریه‌پرداز
موضوع قابل تامل دیگر بالا رفتن شهریه دوره‌های شهریه‌پرداز در مقطع دکتری است که تبدیل به عاملی برای خالی ماندن ظرفیت این دوره‌ها شده است. با توجه به این که پذیرش در دوره‌های غیرروزانه منجر به محرومیت از آزمون دکتری سال بعد نمی‌شود، برخی داوطلبان پس از این پذیرش در این دوره‌ها به دلایل مختلفی ازجمله هزینه بالای تحصیل از ثبت‌نام منصرف می‌شوند و بنابراین ظرفیت خالی ایجاد می‌شود.
مورد دیگر این که ممکن است برخی داوطلبان هم در دانشگاه‌های سراسری و هم دانشگاه آزاد پذیرش شوند و در نهایت یک رشته‌محل را برای ادامه تحصیل انتخاب کنند. این ظرفیت خالی می‌تواند فرصتی برای داوطلبانی باشد که علاقه‌مند به تحصیل در این دوره‌ها هستند.
امکان پذیرش همزمان در چند کد رشته
داوطلبان کنکور دکتری می‌توانند در یک کدرشته زیرمجموعه وزارت علوم و یک کدرشته دانشگاه آزاد اسلامی پذیرفته شوند. همچنین داوطلبان دانشگاه آزاد اسلامی علاوه بر پذیرش از طریق آزمون دکتری، امکان قبولی در پذیرش بدون کنکور را هم دارند.
از سوی دیگر دانشگاه‌های سراسری نیز از طریق پذیرش استعداد درخشان دکتری و دکتری استاد محور پذیرش دارند و یک داوطلب می‌تواند علاوه بر پذیرش از طریق کنکور در شیوه بدون آزمون هم پذیرفته شود.
همه این انتخاب‌های موازی باعث می‌شود ظرفیت‌های پذیرش در دانشگاه‌های سراسری و آزاد خالی بماند و در صورت عدم برگزاری تکمیل ظرفیت، برخی از دانشجویان از ورود به دوره دکتری محروم شوند.
فاصله کم با پذیرش
بسیاری از داوطلبان کنکور دکتری با اختلاف بسیار کمی از رقبا از پذیرش جا مانده‌اند و این نشان دهنده شایستگی آن‌ها برای تحصیل در دوره دکتری است. برگزاری تکمیل ظرفیت کمک میکند تا این داوطلبان از ظرفیت‌های خالی مانده دوره دکتری استفاده کنند و با ورود به این مقطع دوران تحصیل و پژوهش خود را آغاز کنند.
بهره گیری از ظرفیت دکتری استاد محور
در آیین نامه پذیرش دکتری استاد محور، این پذیرش به داوطلبان استعداد درخشان محدود نشده است و پذیرش استاد محور از طریق کنکور نیز در نظر گرفته شده است. این در حالی است که در دفترچه انتخاب رشته دکتری، ظرفیتی به این نوع پذیرش اختصاص داده نشده است.
برگزاری مرحله تکمیل ظرفیت این فرصت را فراهم میکند که اساتید بتوانند برای این نوع پذیرش هم ظرفیت‌های خالی خود را عرضه کنند و یک سال معطل برگزاری کنکور و پذیرش سال ۱۴۰۳ نمانند. به این ترتیب اهداف مورد نظر وزارت علوم هم در زمینه پذیرش دوره دکتری استاد محور محقق خواهد شد.
مشکلات داوطلبان
برخی داوطلبان هم به دلایل متعددی از جمله بیماری و مشکلات خانوادگی امکان حضور در مرحله مصاحبه را نداشتند. این موضوع بیشتر در مورد دانشگاه آزاد که مصاحبه متمرکز و یکپارچه دارد، مصداق پیدا میکند. تکمیل ظرفیت کمک میکند این داوطلبان هم که معمولا شرایط روحی مساعدی ندارند و به تازگی مشکلات بزرگ خود را پشت سر گذاشته‌اند هم امیدوارانه به دنبال فرصت‌های تحصیلی باشند.
